اعتراضات کارگران نفت، و همبستگی جهانی با کارگران ایران
گفتگو با کاظم نیکخواه در برنامه خط رفاه در کانال جدید
حسن صالحی: با سلامهای گرم. در برنامه این هفته رویدادهای تازه ای در صنعت نفت اتفاق افتاده که میخواهیم در مورد آن صحبت کنیم و همچنین به یک موضوع دیگر هم می خواهیم بئردازیم که بسیار مهم است و آن همبستگی بین المللی کارگری و جلب حمایت بین المللی از کارگران در ایران است. مهمان برنامه این هفته ما کاظم نیکخواه است که در عین حال مسئول روابط بین المللی کمپین برای آزادی کارگران زندانی (Free Them Now) می باشد و تجریبات زیادی در زمینه جلب همبستگی جهانی با کارگران ایران دارد که در بخش مربوط به همبستگی جهانی کارگری مورد اشاره قرار خواهیم داد.
کاظم نیکخواه اجازه دهید ابتدا نگاهی به صنعت نفت و مبارزات اخیر کارکنان رسمی نفت داشته باشیم. طبق اخباری که منتشر شده کارکنان صنعت نفت تصمیم گرفته اند روز شهریور ماه به همراه خانواده هایشان در مراکز مختف دست به تجمع و اعتراض بزنند. این خبر بسیار مهمی است. شما چه اطلاعاتی دارید که در اختیار ما بگذارید
کاظم نیکخواه : همانطور که گفتید کارکنان رسمی نفت تصمیم به تجمع در ۵ شهریور ماه گرفته اند و این بعد از انست که قبلا اولتیماتوم داده بودند که اگر خواستهایشان عملی نشود دست به اعتصاب و تجمع میزنند. در روزهای اخیر کارکنان رسمی نفت بعد از اینکه جوابی به خواستهایشان نگرفتند، برای ادامه اعتراضات نظر سنجی کردند و در این نظر سنجی اکثریت قریب به اتفاق کارگران رای به اعتراض و تجمع دادند. کارگران همچنین وسیعا به این رای دادند که خانواده ها در این تجمع شرکت کنند. این اعترضات و تجمعات قرار است در مراکز مختلفی در خوزستان و اصفهان و تهران و جاهای دیگر برگزار شود. (تاریخ تجمعات بعدا به ۲۸ شهریور تغییر کرد). خب طبعا این یک رویداد بسیار مهمی است . نحوه ای که تصمیم گیری شد، شیوه تصمیم گیری جمعی و شورایی هم خودش یک گام مهم و آموزنده در جنبش کارگری است. خواست کارگران رسمی نفت افزایش حقوقها، بهبود شرایط کار و کلا یک سری خواستهایی است که در رسانه های اجتماعی شان اعلام کرده اند.
حسن صلاحی: همانطور که گفتنید این بسیار مهم بود و بسیار جلب نظر میکرد که اولا به توده کارگران مراجعه کردند و متکی شدند به رای توده کارکنان که این یک نقطه عطف مهمی است در جنبش کارگری و سنت شورایی که گذاشته اند. در این مورد کمی بیشتر توضیح دهید
کاظم نیکخواه : دقیقا همطنور است. در یکی دو سال گذشته شاهد این بوده ایم که تحولی، یک تکانی در مراکز نفتی صورت گرفته است . این مراکز را جمهوری اسلامی وپیمانکارانی که وابسته به جمهوری اسلامی وحکومت هستند به شیوه پادگانی اداره میکردند و بشدت کنترل میکردند و میکنند. از سالها پیش کارگران را تکه تکه کردند به بخشهای مختلف و تحت کنترل پیمانکاران مختلفی قرار دادند. که این پیمانکاران هم از همان آقازاده های حکومتی هستند و فشار زیادی روی کارگران در تمام این سالها بوده است. از نظر شریط کار، از نظر حقوق و پرداختها، از نظرمحدود کردن بهداشت و درمان و بویژه از نظر فضای پادگانی و محدود کردن هرگونه تجمع و اعتراض. از همه نظرها روی کارگران نفت فشار زیادی بوده است. و این امکان اعتراض را از آنها گرفته بود. در یکی دو سال گذشته اعتراضات کم کم شروع به شکل گیری کرد. اول کارگران رسمی دست به اعتراضاتی دست زدند. مدیریت فورا عقب نشینی کرد. بعد کارگران پیمانی نفت وسیعا به میدان آمدند و در ابعادی نزدیک به صدهزار نفر وارد اعتراض و تجمع شدند. که تا آنجا که بیاد می آورم بیش از یک ماه ادامه یافت. این کارگران تشکل شورایی خود را هم ایجاد کردند که نام آن “شورای سازماندهی اعتراضات کارگران پیمانی نفت” است که نقش مهمی در هماهنگی و هدایت مبارزات این کارگران داشت. و هنوز هم دارد صدای کارگران پیمانی نفت را بازتاب میدهد. خود این شورا هم یک اتقاق مهم هم در جنبش شورایی است و هم در جنبش کارگری. جمهوری اسلامی تلاش کرد مانع پیوستن کارگران رسمی نفت به اعتراض و تجمع شود و آنها را از کارگران پیمانی جدا کند. اما عملا طی همین اعتراضات کارگران رسمی از کارگران پیمانی حمایت کردند. الان شاهد این هستیم که کارگران رسمی هم خود به اعتصابات و اعتراضات وسیع تری دست میزنند. کلا این فضای پادگانی شکسته شده و مطمئنم که در آینده نزدیک شاهد اعتراضات بسیار وسیعتری از جناب کارگران نفت خواهیم بود
حسن صالحی: ما از همینجا برای کارگران صنعت نفت از رسمی و پروژه ای و پیمانی در مبارزه شان برای احقاق حقوق خودشان آرزوی موفقیت میکنیم، فعالانه و قویا از آنها حمایت و پشتیبانی میکنیم و خواهشمان اینست که حتما گزارشات اعتراضات و ویدیو کلیپهای مبارزات و تجمعات خود را به این برنامه ارسال کنند با شماره تلفنهایی که در روی صفحه تلویزیون می بینید بفرستید. ما انها را منعکس خواهیم کرد ما صدای شما هستیم و صدای همه کارگران که برای حق و حقوق خود مبارزه میکنند.
اجازه دهید از صنعت نفت نقبی بزنیم به همبستگی جهانی کارگران و حمایتهای بین المللی از کارگران ایران. بیاد می آورم که در سال ۱۳۸۲ کارگران نفت دست به یک اعتصاب بزرگ و گسترده زدند. این اعتصاب مدتها طول کشید و سازمانها و اتحادیه های کارگری حمایتهای وسیعی از کارگران نفت صورت دادند. اسناد و بیانیه هایی که اتحادیه های کارگری در حمایت از نفت دادند، در کتابی تحت عنوان “فقط کارگران میتوانند” از انتشارات حزب کمونیست کارگری منتشر شده است. اما سوال اینست که اهمیت این مساله که ما سعی کنیم توجه اتحادیه های کارگریُ و احزاب پیشرو و نیروهای مترقی جهان را به حمایت از مبارزات کارگران جلب کنیم چیست و تا چه حد است؟
کاظم نیکخواه: از نظر من این همبستگی بسیار بسیار حیاتی و مهم است. این را ما کمونیستها همیشه تاکید کرده ایم که کارگران در سراسر جهان یک طبقه واحد هستند. اساسا تفاوتی بین کارگران انگلیسی و آمریکایی و مراکشی و ایرانی وجود ندارد. طبعا حاکمین و مفتخوران مدام سعی میکنند بین کارگران تفرقه و جدایی ایجاد کنند و کارگران را از هم جدا کنند. دیوارهای ملی یکی از موانع مهمی است که میان بخشهای مختلف طبقه ما میکشند. یعنی تصویری میدهند که گویا کارگر ایرانی به کارفرما و مدیر و سرمایه دار مفتخور ایرانی نزدیک تر است تا به کارگران یک کشور دیگر که در شرایطی کاملا شبیه هم زندگی و کار و تولید میکنند. حتی در داخل این کشور هم شاهد هستیم که همانطور که قبلا اشاره کردیم سعی میکنند کارگر رسمی را از کارگر پیمانی و پروژه ای جدا کنند، کارگران پیمانی را بخش بخش کنند و از همدیگر جدا کنند . یعنی کلا جدا کردن کارگران از همدیگر سیاست اساسی سرمایه داران و کارفرمایان و دولتها و حاکمین است. تقویت همبستگی جهانی در واقع حرکتی درست عکس این تفرقه اندازی است. و این رابطه یعنی رابطه بخشهای مختلف طبقه کارگر را بعنوان یک طبقه واحد سر جای خودش میگذارد.
الان به یمن مدیای اجتماعی و کلا دوره ای که در آن بسر میبریم و کلا ارتباطات اینترنتی و غیره، این رابطه یعنی رابطه بین کارگران در ایران و بخشهای دیگر کارگران در سطح دنیا بسیار وسیعتر و روزمره تر بر قرار شده است. ما شاهد حمایت کارگران کشورهای مختلف از کارگران ایران هستیم. مخصوصا موقعی که کارگران مورد تعرض قرار میگیرند. برای نمونه همین اخیرا شاهد این بودیم که فدراسیون های اتحادیه ای بزرگ فرانسه ، اتحادیه های اسپانیا ، استرالیا، کانادا، و هندوستان و کشورهای دیگری موقعی که جمهوری اسلامی توطئه جاسوسی را مطرح کرد و کارگران و معلمان را دستگیر کردند، دست به اعتراض زدند و با کارگران ایران اعلام همسبتگی کردند و خواهان آزادی کارگران و معلمان دستگیر شده شدند و جمهوری اسلامی را شدیدا محکوم کردند. یا دستگیری بازنشستگان را اتحادیه های کارگری دنیا مورد اعتراض قرار میدهند. بیانیه میدهند، نامه میدهند، و فشار میگذارند روی جمهوری اسلامی و خواهان آزادی دستگیر شدگان میشوند. اگر الان در اینترنت حمایتهای بین المللی از کارگران ایران را جستجو کنید، می بینید که طی همین چند ماه اخیر صدها هزار و میلیونها نفر از کارگران دنیا از کارگران ایران حمایت کرده و بیانیه داده اند و جمهوری اسلامی را محکوم کرده اند. و این بسیار مهم است. این اجازه نمیدهد که جمهوری اسلامی دست به هر کاری خواست بزند. در ایران یک سرمایه داری برده وار را به کارگران تحمیل کرده اند و کارگران دنیا مقابلش می ایستند، اعتراض میکنند، از حقوق کارگران ایران دفاع میکنند. جمهوری اسلامی خودش مقاوله نامه های سازمان جهانی کار را امضا کرده است و عضوی از این سازمان است. اما مدام تمام این مقاوله نامه ها را زیر پا میگذارد. این اتحادیه ها و فدراسیونها به این وضعیت اعتراض دارند. و فراتر از آن خواهان اخراج جمهوری اسلامی از سازمان جهانی کار میشوند. همین دو هفته پیش شاهد بودیم برای نمونه که اتحادیه کارگران بخش عمومی و دولتی کانادا که ۴۰۰ هزار عضو دارد خواهان اخراج جمهوری اسلامی از سازمان جهانی کار شد و کمپین برای آزادی کارگران زندانی در ایران حمایت کرد. اینها بسیار مهم است و تاثیر میگذارد در موقعیت جهانی جمهوری اسلامی و تاثیر میگذارد که جمهوری اسلامی منزوی شود و زیر فشار قرار گیرد و موضع کارگران تقویت شود.
حسن صالحی: شما به عنوان مسئول بین المللی نهاد “فری دم ناو” یا کمپین برای آزادی کارگران زندانی، فعالیت های مشخصی را در همین راستای همبستگی بین المللی با کارگران ایران داشته اید و تصاویری از برخی از این فعالیتها الان روی صحفه تلویزیون قرار داده شد و دوستان مشاهده میکنند. چه فعالیت هایی انجام میدهید و چه کارهایی کرده اید؟ از جلسات و کنفرانس هایی که برگزار کرده اید، اظهارات رهبران کارگری در جهانی نسبت به مبارزات کارگران در ایران و چگونگی پشتیبانی هایشان و از این ها برایمان بگویید. فکر کنم خیلی ها در ایران کنجکاو هستند که نگاه دیگر کارگران و کارگران دنیا به وضع کارگران ایران چطور است. لطفا یک مقدار از تجربیات شخصی خودتان در این رابطه برایمان بگویید؟
کاظم نیکخواه: فعالیتها در این رابطه بسیار زیاد بوده است. بطور مثال اگر به همین یکسال دو سال گذشته نگاهی کنیم، کنفرانسی برگزار کردیم که دهها نفر از نمایندگان اتحادیه های کارگری به آن کنفرانس آمدند و با کارگران و معلمان ایران اعلام همبستگی کردند. این کنفرانس بدلیل شرایط اپیدمی کرونا آنلاین بود و مجبور بودیم از امکان اینترنتی برای جمع شدن و برگزاری کنفرانس استفاده کنیم. ولی از مسئولین اتحادیه های کارگری در کشورهای مختلف از جمله اتحادیه کارگرن خدمت عمومی در ونکوور کانادا، اتحادیه معلمان، حزب چپ همبستگی سوئیس ، اتحادیه کارگران ساختمانی استرالیا، کنفدراسیون اتحادیه های کارگری در عراق، اتحادیه کارگران ال او در نروژ در این کنفرانس اینترنتی شرکت کردند و یا درهمبستگی با کارگران ایران پیام های ویدیویی حمایت و همبستگی ارسال کردند. یک نوع فعالیت دیگر ما بازتاب خبرها و مبارزات کارگران، معلمان، بازنشستگان و بخش های مختلف کارگری ایران و نیز اخبار مربوط به کارگران و فعالین کارگری زندانی و سرکوبگری حکومت، در سطح بین المللی است. ما اینها را مرتبا به زبانهای مختلف در سطح جهانی بازتاب میدهیم. بطور مثال اگر الان شما در سایت بین المللی اخبار کارگری “لیبراستارت” که یک سایت مربوط به اتحادیه های جهانی است کلمه ایران را جستجو کنید دهها خبر و گزارش با امضای فری دم ناو (کمپین برای آزادی کارگران زندانی) را در این سایت می بینید. که اینهم یک جنبه مهم از کار ماست. ما هر سال جلوی کنفرانس سازمان جهانی کار (آی ال او) در ژنو حضور پیدا میکنیم و صدای کارگران را بازتاب میدهیم و با نمایندگان اتحادیه ها تماس میگیریم. حتی بارها توانسته ایم وارد سالن کنفرانس شویم و آنجا را به محل اعتراض خود علیه جمهوری اسلامی و علیه دستگیری کارگران در ایران تبدیل کرده ایم. آنها به شیوه های مختلفی از حضور ما جلوگیری میکنند و مانع میشوند که وارد شویم ولی ما به کمک نمایندگان اتحادیه های کارگری شرکت کننده در کنفرانس خود را به داخل سالن رسانده و گفته ایم که نمایندگان جمهوری اسلامی باید اخراج شوند و این مورد حمایت نمایندگان حاضر در سالن قرار گرفته است. حتما فیلمهای آنرا که از تلویزیون پخش شده دوستان آنرا دیده اند. ما بارها مقابل کنفرانس سازمان جهانی کار در ژنو علیه جمهوری اسلامی پیکت گذاشته ایم و به با صدای رسا اعلام کرده ایم که این نمایندگانی که بعنوان نماینده کارگر شرکت میکنند، نمایندگان حکومت و دشمنان کارگران هستند و باید اخراج شوند. اعلام کرده ایم که اینها نمایندگان سرکوب کارگران هستند. نماینده حکومت هستند و نباید جایی در این کنفرانس ها داشته باشند. ما اینها را بسیار افشا کرده ایم و بسیار مورد توجه و حمایت نمایندگان اتحادیه های جهانی قرار گرفته است علاوه بر اینها ما میتینگها و کنفرانس هایی در کانادا و در آلمان با شرکت نمایندگان اتحادیه های کارگری داشته ایم. جلساتی با مسئولین اتحادیه های کارگران خدمات دولتی و شورای اتحادیه های کارگری کانادا داشته ایم. همانطور که اشاره کردم دو هفته قبل مسعود ارژنگ که از اعضای فری دم ناو در کانادا است با سازمان آموزش بین الملل در این کشور دیدار داشت. او همینطور در کنگره سراسری اتحادیه کارکنان دولتی و عمومی کانادا که ۴۰۰ هزار عضو دارد شرکت کرد. در این کنفرانس قطعنمه ای تصویب شد که خواهان اخراج جمهوری اسلامی از سازمان جهانی کار شدند و از فری دم ناو اعلام حمایت شد. به هر حال فعالیت ها در این زمینه های بسیار زیاد است و برای من فعالیتی شیرین و مفید و هیجان انگیزی است. و تلاشمان اینست که این فعالیت ها را بیشتر کنیم و امیدوارم بتوانیم . مسئول فری دم ناو همانطور که میدانید شهلا دانشفر هستند و من به عنوان مسئول روابط بین المللی این نهاد فعالیت میکنم. ودوستان دیگری هم در کشورهای مختلف با ما کار میکنند.
حسن صالحی: تا جاییکه من به خاطر دارم شما یک شبکه ای از فعالین کارگری در خاورمیانه و شمال آفریقا ایجاد کرده بودید خوبست به آنهم اشاره ای داشته باشید؟
کاظم نیکخواه: بله چند سال پیش ما یک کنفرانسی تشکیل دادیم با فعالینی از اتحادیه های کارگری مصر، مراکش، تونس و عراق که در استکهلم برگزار شد و در آنجا ما “شبکه همبستگی کارگران خاورمیانه و شمال آفریقا” را استارت زدیم. ما همچنان با برخی از این فعالین اتحادیه ای و کارگری در ارتباط هستیم. اما متاسفانه بدلایل موانع مختلفی امکان گسترش این فعالیت ها را هنوز نداشته ایم. این اتفاق بسیار مهمی است که فعالین کارگری از مصر و تونس و عراق و کشورهای مختلف در این منطقه با کارگران ایران در ارتباط قرار بگیرند. تلاشمان اینست که این کار صورت بگیرد. امیدوارم که بتوانیم تحرکی به کار شبکه همبستگی کارگران خاورمیانه و شمال آفریقا بدهیم و از طریق دوستانی که در این منطقه داریم آنرا گسترش دهیم.
حسن صالحی: یک سوال اینست که چقدر اهمیت دارد که مثلا خود کارگران یا نهادهای کارگری که در ایران هستند، یعنی تشکلهای کارگری در ایران خودشان مستقما این جامعه کارگری بین المللی را مورد خطاب قرار دهند؟ و از آنها حمایت بخواهند و صدای اعتراضشان را به جهان برسانند؟ آیا این میتواند به کارگران کمک کند که بیشتر حمایت جهانی را جلب کند؟
کاظم نیکخواه: بله قطعا. جلب همبستگی بین المللی کارگری بسیار موثر و مهم است. نمونه هایی هم داشته ایم که ا زداخل ایران مثلا کارگران نیشکر هفت تپه ، کارگران شرکت واحد، فولاد اهواز، نامه هایی دادند به اتحادیه های بین المللی و تقاضای همبستگی و حمایت کردند. یا حتی خود با مبارزات آنها اعلام حمایت کردند. به نظر من بسیار مهم است که کارگران موقعی که اعتصاب میکنند، اعتراض میکنند و یا مورد تعرض قرار میگیرند نامه بدهند به اتحادیه های کارگری بین المللی دنیا . ما این نامه ها را به زبانهای مختلف انگلیسی، سوئدی، آلمانی، فرانسوی و عربی ترجمه میکنیم و در سطح رسانه های مختلف در دنیا و نهادهای کارگری بین المللی پخش میکنیم. از طرف فری دم ناو با آنها تماس میگیریم و طلب حمایت میکنیم. این کار تشکلهای کارگری به ما نیز کمک میکند که بتوانیم تماسهای وسیعتری را با کارگران و اتحادیه های کارگری جهانی داشته باشیم. طبعا اتحادیه های کارگری محدودیت ها و سنتهای خودشان را دارند. ما داریم در عین حال روی خود این اتحادیه ها نیز تاثیر میگذاریم و گذاشته ایم. یعنی کارگران ایران روی اتحادیه های کارگری دنیا تاثیر میگذارند و آنها را رادیکالتر و سیاسی تر کرده ایم. بطور مثال بعضا تلاششان این بوده که بگویند ما سیاسی نیستیم اما عملا چون اوضاع در ایران تمام اعتراضات را سیاسی کرده است اتحادیه های کارگری جهانی نیز به همراه کارگران ایران سیاسی شده اند و عکس العمل نشان داده اند. به هر این نکته بسیار مهم است .
حسن صالحی: یک نکته ای در صحبت های شما اشاره شد که توجه مرا جلب کرد. و آن اینکه این رابطه باید دوطرفه باشد. یعنی کارگران ایران نباید فقط انتظار داشته باشند که حمایت شوند. بلکه آنها هم بوقت خود و به طور مثال همین الان در انگلیس خبر دارم که کارگران ترانسپورت وارد اعتصاب شده اند، خیلی مهم است که حمایت کنند. مهم است نهادها و تشکلهای کارگری در ایران نیز از مبارزات کارگران در کشورهای دیگر اعلام حمایت و همبستگی کنند. فکر میکنید در این رابطه چه کارهایی میتوان انجام داد؟ البته نمونه هایی هم تا کنون بوده است.
کاظم نیکخواه: بله همین روزها ما به عنوان فری دم ناو از پیکت و اعتصاب کارگران بخش خدمات عمومی و دولتی در کانادا اعلام پشتیبانی کردیم. از طریق مسعود ارژنگ به آنها پیام دادیم . خود من از طریق توییتر پیام دادم. این نکته که میگویید بسیار مهم است. ما نه فقط با کارگران اروپا بلکه در کشورهای مختلفی وقتی که کارگران مورد تعرض قرار میگیرند باید صدایی از کارگران ایران شنیده شود. یعنی مهم است که کارگر نفت، کارگر هفت تپه، از اعتراضات کارگران کشورهای دیگر حمایت کنند. به نظر من این بسیار مهم است . این رابطه را باید تقویت کرد . به نفع ماست. به نفع همه کارگران است که این رابطه ، این همبستگی و اتحاد محکمتر و مستحکمتر شود. این رابطه را باید به شیوه های مختلف فعال نگاهداشت. از طریق فری دم ناو. از طریق نامه نوشتن و بیانیه دادن و مدیای اجتماعی. اینها بسیار بسیار در این دوره عملی است و به نظر من بسیار مهم هستند
حسن صالحی: دوستان عزیز همبستگی طبقاتی رمز موفقیت ماست. و این همبستگی طبقاتی را به هر شکلی که میتوانیم باید تقویت کنیم. کاظم نیکخواه خیلی ممنون که در این مصاحبه شرکت کردید
