در هشت مارس امسال چه گذشت؟ – شهلا دانشفر
منشور مطالبات پیشرو زنان یک اتفاق مهم در هشت مارس امسال
امسال در ایران هشت مارس در دل انقلاب زن، زندگی، آزادی برگزار شد و بعنوان یک روز تاریخی و به یاد ماندنی ثبت شد. از جمله یک اتفاق مهم آن جلو آمدن جنبش رهایی زن با منشور مطالبات پیشرو خود بود که در کنار منشور خواستهای حداقلی بیست تشکل به انقلاب غنا بخشید ومعنای زن، زندگی، آزادی را مقابل چشمان جهان گذاشت. تحرکات و تدارک برای برگزاری این روز از قبل و با فراخوان ۵۲ تشکل از دانشجویان، دانش آموزان، مدافعین حقوق زن و خانواده های دادخواه و دیگر بخش های اجتماعی و همصدایی تشکلهای مختلف کارگری، بازنشستگان و نهادهای مختلف اجتماعی آغاز شد. و این تحرکات نمایشگر یک اتحاد سراسری برای به زیر کشیدن حکومت آپارتاید جنسی جمهوری اسلامی و جمع کردن کل بساط سرکوب و جنایتش را به نمایش گذاشت. در ادامه چنین تلاشی روز جهانی زن ما شاهد تحرکات برای برگزاری تجمعات و اکت های اعتراضی به این مناسبت در تهران و شهرهای دیگر بودیم.
در این روز در تهران جمعی از زنان با پلاکاردهای اعتراضی در دست به خیابانها آمدند و شعار: “آزادی، آزادی، آزادی” سر دادند. و در عصر آن همچنین جمعیت قابل توجهی از جوانان در محلات هفت حوض، نارمک و ستارخان با شعارهای “مرگ بر دیکتاتور”، “مرگ بر حکومت بچه کش” به خیابان آمدند و مارش رفتند و روز جهانی زن را گرامی داشتند. در گوشه دیگری از این شهر نیز تعدادی از زنان و مردم معترض بصورت همخوانی سرود و نمایش پلاکاردهای اعتراضی خود روز جهانی زن را گرامی داشتند. همچنین در خیابان مطهری رشت جمعیت قابل توجهی از مردم معترض به خیابان آمدند و با راهپیمایی پر شور خود شعارهای اعتراضی سر دادند. از جمله شعار میدادند: “نه روسری نه توسری، آزادی و برابری”، “زن زندگی آزادی”، “راه نفس بریده، جنبش ادامه میده ” ، “پیش به سوی زندگی، زنانگی تنانگی”، چه باحجاب چه بی‌حجاب، پیش به سوی انقلاب”، “نان کار آزادی، پوشش اختیاری”. در بلوچستان در منطقه اسماعیل آباد خاش نیز شماری از زنان ومردم معترض به خیابان آمدند و با شعارهای “آزادی بیان حق مسلم ماست”، “زن، زندگی، آزادی” روز جهانی زن را به روز اعتراض خود تبدیل کردند.
در سنندج نیز که هر ساله کانون برگزاری هشت مارسها بوده است امروز نیروهای انتظامی حکومت جهت جلوگیری از تجمع و مراسم های مرتبط به روز جهانی زن در میادین اصلی شهر مستقر شدند و شهر را میلیتاریزه کردند. اما علیرغم آن از ساعت ۱۱ تا ۱۲ ظهر شماری از فعالین حقوق زن و مردم انقلابی در ابتکار جالبی با پخش گل و توزیع قطعنامه ویژه هشت مارس در خیابانهای مختلف شهر از جمله در بازار عراقی ها، جلو هاجر خاتون، خیابان دفتر فنی و اردلان روز جهانی زن را در سطح شهر و در میان مردم گرامی داشتند. و این اقدام آنها مورد استقبال بسیاری قرار گرفت.
در سقز نیز امروز مراسم ۸ مارس روز جهانی زن، در یکی از سالنهای ورزشی شهر همراه با رقص و شادی شرکت کنندگان برگزار شد. در بوکان نیز جمعی از زنان و مردم معترض جمع شدند و هشت مارس را گرامی داشتند.
همچنین در دو روز گذشته شاهد برگزاری مراسم هایی به مناسبت بزرگداشت روز جهانی زن در تهران و بانه و کامیاران از سوی شماری از زنان و مردان آزادیخواه بودیم. در تهران در روز پانزدهم اسفند گروهی از زنان به مناسبت روز جهانی زن با پلاکارد، بنر و شعارهای خود ضمن محکوم کردن حملات شیمیایی به دختران دانش‌آموز و دانشجو، شعار زن، زندگی، آزادی را سر دادند و کلیپ های آنرا رسانه ای کردند. در جلوی این تجمع بنر قرمز گرامیداشت هشت مارس برافراشته شده بود و در دست تجمع کنندگان دست نوشته هایی با مضمون خواستهای اعتراضی آنها بود که توجه ها را بخود جلب میکرد. بر روی این پلاکاردها و دست نوشته ها از جمله نوشته شده بود: ” ۸مارس روز عصیان علیه زن ستیزی”، “ما خواهان لغو فوری اعدام هستیم”، “حمله شیمیایی، داعش ما شمایی”، “حفظ محیط زیست، حفظ زندگیست”، ما خواهان همه حقوق انسانی برای همه مهاجرین و همه مردم با هر گرایش جنسیتی هستیم.”، “رفاه حداکثری برای همه مردم فارغ از جنسیت و یا شاغل و بیکار بودن”، “زن زندگی آزادی، یعنی زنان مالک بدن خود هستند”. این عبارات همچون پتکی است که بر سر تحجر اسلامی حاکم فرود می آید. در شهرهای بانه و کامیاران در (هفت مارس) شانزدهم اسفند جمعی از زنان و مردان آزادیخواه و برابری‌طلب با در دست گرفتن بنری در گرامیداشت روز جهانی زن و بدست گرفتن نوشته هایی با مضمون خواستهای اعتراضی خود و با سرود خوانی و ارائه سخنرانی و خواندن شعر هشت مارس را گرامی داشتند و برای ادای احترام به همه جانباختگان راه آزادی و برابری و نیز جانباختگان انقلاب زن زندگی آزادی دقیقه ای سکوت اختیار کردند.
گفتنی است که تحرکات برای گرامیداشت روز جهانی زن از یکماه قبل آغاز شد. علاوه بر فراخوان ۵۲ تشکل، پخش و نصب تراکت و اعلامیه های فراخوان بزرگ روز جهانی زن از روزها قبل، شعاردهی های شبانه و گسترش حمله به پایگاه های بسیج در آستانه روز جهانی زن و به آتش کشاندن بیلبوردهای تبلیغی و عکس های سران حکومت در شهرهای مختلف، پیامهای پرشور گرامیداشت روز جهانی زن و بیانیه های بزرگداشت این روز از سوی نهادهای مدافع حقوق زن و دیگر بخش های اجتماعی وجوهی از تدارک وسیع اجتماعی برای گرامیداشت روز جهانی زن امسال بود که همه جا را به رنگ این روز اعتراض سراسری در آورد. بویژه تجمعات اعتراضی سراسری روز شانزده اسفند در اعتراض به حملات شیمیایی حکومتیان به مدارس دخترانه در ۳۶ شهر که خود موضوع اعتراضی امروز مردم در هشتم مارس نیز هست، یک صف آرایی قدرتمند مردمی را در برابر حکومت ضد زن و جنایتکار حاکم به نمایش گذاشت که ادامه آنرا در شعاردهی شب گذشته در مهاباد و در تهران در نیاوران و پونک با فریاد “مرگ بر حکومت کودک کش”، “زن، زندگی، آزادی” شاهد بودیم. بدینگونه امسال شاهد گرامیداشت هشت مارسی متفاوت در دل یک نبرد جانانه با حکومت بودیم. زنده باد روز جهانی زن.
منشور مطالبات پیشرو زنان یک اتفاق مهم در هشت مارس امسال
شب منتهی به روز جهانی زن، سیزده نفر از فعالین و چهره های شناخته شده زن منشوری تحت عنوان “منشور مطالبات پیشرو زنان” انتشار دادند که بطور واقعی منشور حق زن در انقلاب زن، زندگی، آزادی است. این منشور در کنار منشور خواستهای حداقلی بیست تشکل که قبلا منتشر شده بود پلاتفرم جامعی در انقلاب زن، زندگی آزادی است و تعمیق انقلاب را که محور اصلی آن مساله زن و نماد آن مهسا امینی است به نمایش میگذارد. از منشور مطالبات پیشرو زنان باید وسیعا حمایت و پشتیبانی کرد. امیدوارم تمامی نهادهای و تشکلهایی که با منشور بیست تشکل اعلام حمایت و همبستگی کردند اکنون با منشور و مطالبات پیشروی زنان حمایت و پشتیبانی نمایند. امضا کنندگان این منشور عبارتند از: یاسمن آریانی – فعال مدنی و حقوق زنان، شبنم آشوری – فعال کارگری و کودکان کار، عالیه اقدام دوست – فعال حوزه زن و کارگری و زندانی سیاسی سابق، کوکب بداغی پگاه – فعال صنفی معلمان، نصرت بهشتی – معلم بازنشسته، فعال حوزه زنان و کارگری، رضوانه خان‌بیگی – زندانی سیاسی سابق، نویسنده و فعال مدنی، الهام رسولی – فعال حقوق زنان و کودکان کار، نرگس ظریفیان – فعال حقوق زنان، منیره عربشاهی – فعال مدنی ، محبوبه فرحزادی – معلم بازنشسته، فریبا فریدونی – فعال مدنی، پوران ناظمی – فعال حقوق زنان و از امضا کنندگان بیانیه زنان برای استعفای خامنه‌ای.
در سرسخن این بیانیه چنین آمده است:”انقلاب زن زندگی آزادی که پس از قتل حکومتی مهسا (ژینا) امینی رخ داده، انقلابی است برای زیر و رو کردن نظام و ساختار موجود که ریشه در سرکوب، تبعیض، ارتجاع و زن ستیزی دارد. پیش بینی کرده بودیم که در افق پیش روی مردم به تنگ آمده از فقر و فلاکت و بیحقوقی و سرکوب، وقوع یک انقلاب عظیم اجتماعی سیاسی است که زنان یکی از محورهای اصلی آن هستند و تا روز وقوع، نیروهای محرکه و فعاله و در صف مقدم اعتراضات خواهند بود و با درهم کوبیدن حجاب و عفاف و قوانین اسلامی، پایه های حکومت حاکم را روز به روز ضعیف و سست خواهند کرد. در شهریور ۱۴۰۱ انقلاب زن زندگی آزادی به وقوع پیوست تا به کل بساط زن ستیزی قانونی، دولتی و قضایی در یک کلام زن ستیزی سیستماتیک و حکومتی پایان دهد و به تبع آن کل جامعه ایران نیز از ظلم و ستم و بی عدالتی و تبعیض رهایی یابد. حالا جهان از انقلاب ما که عمیقا یک رنسانس عظیم و تاریخی علیه مذهب و زن ستیزی است به عنوان اولین انقلاب زنانه تاریخ بشریت یاد میکند که با از بین بردن حکومت آپارتاید جنسیتی، قطعا تاثیرات آن نه فقط روی زنان بلکه روی کل جامعه ایران، و نه فقط در ایران بلکه در خاورمیانه و حتی جهان خواهد گذاشت. انقلابی که دیگر به هیچ نیرویی اجازه نخواهد داد که هویت انسانی زن، کرامت و منزلت زن، افکار و اندیشه و بدن زن را مایملکِ “مرد”، “خانواده” ، “دولت” و “میهن” محسوب کند. ما میخواهیم پیروزی این انقلاب به نابرابری در هر شکلی از آن، و نیز ستم و بردگی جنسی زن به هر شکلی و به دست هر نیرویی پایان دهد و رهایی زن از هر ارتجاعی را به ارمغان بیاورد.”
پیامهای هشت مارس وجه زیبایی از گرامیداشت روز جهانی زن
یک شکل از گرامیداشت روز جهانی زن انتشار پیامهایی پر شور از سوی دهها زن از چهره های شناخته شده جنبش رهایی زن با تصاویر بدون حجاب و با تاکید بر ادامه انقلابی که همگان آنرا زنانه میخوانند. لیستی از این پیامها عبارتند از: پیامهای مریم محمدی، اکرم نصیریان، اسرین درکاله و ناهید شقاقی از ندای زنان ایران، پیام مشترک شبنم آشوری و سعید ملائی، نصرت بهشتی و محبوبه فرحزادی از معلمان بازنشسته، پیام منیره عربشاهی فعال حقوق زنان و فعال علیه حجاب اجباری و زندانی سیاسی سابق، و پیامهای پروین نخستین، رضوانه خان بیگی از زندانیان سیاسی سابق، ناهید خداجو فعال کارگری، پوران ناظمی فعال مدنی، پیام آتفه چهارمحالیان فعال سیاسی، شاعر، نویسنده و زندانی سیاسی سابق، راحله راحمی پور از خانواده های دادخواه، راحله احمدی زندانی سیاسی سابق در مدرسه کودکان کار و خیابان، پیام فریبا اسدی، گلاره عباسی زندانی سیاسی سابق، سمانه قاسمی زندانی سیاسی سابق، پیام خانم مهناز طراح “زندانی سیاسی سابق، نرگس ظریفیان فعال حقوق زنان، زندانی سیاسی سابق و از فعالین مخالف حجاب اجباری، افسانه امامی زندانی سیاسی سابق. فیروزه شرف الدین یکی از زنانی است که پیام میدهد و مینویسد:”من یک زن هفتاد ساله و خانه دار هستم که بیش از نیم قرن از زندگیم را پر از خشونت و تبعیض پشت سر گذاشتم و این روز بزرگ، هشت مارس روز جهانی زن را به تمام زنان جهان تبریک می گویم. به امید روزی که زنان ستمدیده از این نابرابری و زندگی غیرانسانی که به آنها تحمیل شده نجات پیدا کنند و شعار زن زندگی آزادی را به کرسی عمل بنشانند!. و بالاخره اینکه نیلوفر آقایی زن جوانی که در اعتراضات اخیر، یک چشمش را از دست داد در اینستاگرامش با آوردن جمله ای از اوریانا_فالاچی هشت مارس را گرامی داشت و نوشت:”زن بودن خیلی قشنگه چیزیه که یه شجاعت تموم نشدنی میخواد جنگی که پایان نداره خیلی باید بجنگی تا بگی وقتی حوا سیب ممنوعه رو چید گناه به وجود نیامده اون روز یک قدرت باشکوه به وجود آمد، که بهش میگن نافرمانی.”
بیانیه های هشت مارس و غنای انقلاب زن، زندگی، آزدی
یک وجه قابل توجه دیگر گرامیداشت هشت مارس روز جهانی زن بیانیه ها و قطعنامه های این روز است. لیستی از ارائه دهندگان این بیانیه ها عبارتند از: ندای زنان ایران، شورای بازنشستگان، کانون نویسندگان، شورای هماهنگی تشکلهای صنفی فرهنگیان، شورای سازماندهی اعتراضات کارگران پیمانی نفت، شورای سازماندهی اعتراضات کارگران غیر رسمی وزارت نفت (ارکان ثالث)، اتحادیه آزاد کارگران ایران و بیانیه ای با امضای مشترک گروهی از زنان مبارز داخل کشور؛ جمعی از فعالین زنان داخل کشور.
برای نمونه در بخشی از بیانیه ندای زنان ایران چنین آمده است:” و اینک هشت مارس روز دادخواهی زندگی است. دادخواهی روشنایی چشم هایی که به سیاهی کشانده شد و جان های عزیزی که با خونشان سنگفرش خیابان را گلگون کردند و هنوز فریاد زن و مرد در خیابان پر طنین است که” قسم به خون یاران ایستاده ایم تا پایان” مردمی که با فریاد زن زندگی آزادی در برابر حکومتی ایستاده اند که فقط با جنایت و کودک کشی و سرکوب در برابر اعتراضات مردم دوام آورده است. و در آخرین ترفندهای کثیف جنایتکاران شاهد رواج مسمومیت های شیمیایی سریالی در مدارس و خوابگاهها هستیم که مسئولیت مستقیم آن متوجه حاکمیت جمهوری اسلامی می باشد. اما نه تنها پونز و سنگسارو اسید و قتل و جنایت و شکنجه و امروز بیوتروریسم هم نمیتواند زنان را به عقب براند، زنان در صف مقدم انقلابی هستند که همه مردم را به مبارزه برای زندگی بهتر فرامیخواند. و اینک بر پرچم هشت مارس انقلاب زن زندگی آزادی منشور مطالبات حداقلی بیست تشکل نقش بسته است و از محلات تا مدرسه و دانشگاه، از کارخانه تا خیابان فرامین آن را فریاد میزنیم”. خواستهای اعلام شده در این بیانیه از جمله عبارتند از : برابری کامل حقوق زنان با مردان در تمامی عرصه‌های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و خانوادگی، امحا و لغو بی قید و شرط قوانین و فرم‌های تبعیض آمیزعلیه تعلقات و گرایشهای جنسی و جنسیتی و تاکیدات مورد اشاره در بند ۴ منشور حداقلی خواستهای ۲۰ تشکل، لغو مجازات اعدم، آزادی فوری و بی‌قید و شرط همه زندانیان سیاسی و منع جرم انگاری فعالیت سیاسی و صنفی و محاکمه علنی آمرین و عاملین سرکوب اعتراضات مردم، پایان دادن بر سرکوب گسترده زنان و لغو همه قوانین زن ستیز از جمله حجاب اجباری و کودک همسری ، پایان یافتن هرگونه خشونتی علیه زنان و اختیار کامل زنان بر بدن و سرنوشت خود”. در بخش پایانی این بیانیه چنین آمده است:” زندگی را از چنگال کثیف سود و سرمایه بیرون میکشیم. هشت مارس روز دادخواهی جنایات و سرکوب چندین دهه ظلم و بیداد است و همه باهم با فریاد زن زندگی آزادی به خیابانها بیایبم!”.
نمونه دیگر از بیانیه های هشت مارس بیانیه شورای هماهنگی تشکلهای صنفی فرهنگیان است. در سرسخن این شورا در بزرگداشت هشت مارس چنین آمده است: “امسال در حالی به استقبال روز جهانی زن می‌رویم که از یک سو زنان شجاع ایرانی پیشتاز خیرش عظیم زن زندگی آزادی در سال ۱۴۰۱ بوده‌اند و می‌روند که بساط ارتجاع و استبداد را برای همیشه جمع کنند. از سوی دیگر، بخشی از جامعه زنان (یعنی دانش‌آموزان) مورد تهاجم دشمنان آزادی و آگاهی قرار گرفته‌اند و هر روز شاهد مسمومیت دختران در گوشه و کنار مملکت هستیم.”. در بخش پایانی این بیانیه چنین آمده است: “شورای هماهنگی تشکلهای صنفی فرهنگیان ایران با گرامیداشت روز جهانی زن، ضمن تبریک شجاعت زنان ایرانی در پیشرو بودن آنها در جنبش زن زندگی آزادی ۱۴۰۱، خواستار رفع هر گونه تبعیض علیه زنان در ایران و سراسر جهان است. زنان حق دارند در تمام مناسبات سیاسی، اقتصادی، حقوقی و قضایی، خانوادگی و …. دارای حقوقی برابر با مردها باشند. در پایان باید اشاره کرد زنان در ایران نشان داده‌اند که به دلیل ستم‌های مضاعف و چندلایه‌ای که طی قرون به آنها روا داشته شده است، می‌توانند مهم‌ترین نیروی تغییر در جامعه باشند و زندگی و آزادی را به هم گره بزنند و رهایی را به ارمغان آورند.”
شورای سازماندهی اعتراضات کارگران پیمانی نفت نیز ضمن اعلام حمایت از فراخوان ۵۲ تشکل به اعتراض سراسری در روز هشتم مارس در بخشی از بیانیه خود مینویسد: “هشت مارس برای ما کارگران و برای ما همه مردم روز دادخواهی علیه این ۴۴ سال جنایت و بیحقوقی و روزی برای نقطه پایان گذاشتن بر این بساط بربریت و بردگی است. خوشبختانه ما بعنوان یکی از امضا کنندگان منشور خواستهای حداقلی تشکلهای صنفی ومدنی، حرفهایمان را بطور جامع زده ایم و امروز در آستانه هشت مارس با تاکید بیشتری اعلام میکنیم که آن منشور پرچم مبارزه ما علیه اینهمه نابرابری و بیعدالتی در جامعه است. تاکیدمان بر اینست که هشت مارس فرصتی است که این پرچم را بر افراشته تر بدست بگیریم و بر اعلام بلادرنگ برابری کامل حقوق زنان با مردان در تمامی عرصه‌های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و خانوادگی و امحا و لغو بی قید و شرط قوانین و فرم‌های تبعیض آمیزعلیه تعلقات و گرایشهای جنسی و جنسیتی که بندی از منشور ما است تاکید کنیم. ما به هیچگونه تبعیض و نابرابری ای تن نخواهیم داد و هر قانونی که ناقض آن باشد باید لغو شود. حجاب باید لغو شود. جدا سازی های جنسیتی ممنوع شود. ازدواج کودکان و کودک همسری ممنوع شود.”. در بخش پایانی این بیانیه چنین آمده است:” دختران ما در مدارس در صف مقدم اعتراض بر سر همین حق و حقوق بودند و دیدیم که چگونه مدارس مورد تعرض و حمله قرار گرفت و امروز دختران دانش آموز که علیه حجاب و سرکوب به خیابان آمدند و شعار آزادی، آزادی، آزادی دادند در سناریوی جنایی مسموم سازی در مدارس قربانی میشوند. اینها فرزندان ما هستند و با تجمعات بزرگ و اعتراضی با این کودک کشی مقابله کنیم و بالاخره اینکه از فراخوان ۵۲ تشکل از دانشجویان و جوانان انقلابی محلات و زنان معترض خرسندیم و ما به فراخوان این جوانان عزیزمان پاسخ مثبت میدهیم. “.
یک نکته مورد تاکید در بسیاری از بیانیه های هشت مارس امسال دادخواهی بخاطر جنایات حکومت در قبال زنان و بازداشت گسترده آنها بخاطر حجاب و سردادن شعار زن، زندگی آزادی و تجاوز در زندانهاست. از جمله بنا برگزارشات منتشر شده از سوی خبرگزاری فعالان حقوق بشر ایران (هرانا) بیش از ۳۹۵۳ زن طی جنبش زن، زندگی، آزادی در ایران بازداشت شده اند که مشخصات ۱۰۱۹ نفر از آنها انتشار یافته است. همچنین در جریان این اعتراضات دستکم ۶۶ زن به قتل رسیده اند. جانباختگان انقلاب بسیارند و امروز مردم ایران دادخواهند. از جمله در این هشت مارس مادر حامد سیف پناهی یکی از جوانان مبارزی کە بە دست رژیم به قتل رسید را می بینیم که در دادخواهی فرزندش وهمه کسانیکه بدست حکومت به قتل رسیده اند شاخه گل قرمزی به دست گرفته و روز جهانی زن را گرامی میدارد. و بالاخره اینکه یک وجه قابل توجه اینست که بسیاری نهادها و تشکلهایی که به مناسبت هشت مارس بیانیه داده و این روز را گرامی داشته اند از جمله امضا کنندگان منشور بیست تشکل هستند که یک تاکید آن منشور بر پایان دادن به بساط حاکمیت صد سال استثمار و تبعیض طبقاتی و هر گونه نابرابری است. این چنین است که جنبش هشت مارس و کلا بیانیه های هشت مارس مستقیم به انقلاب زن زندگی آزادی وصل است و انقلاب را تعمیق بیشتر میدهد. زنده باد هشت مارس روز جهانی زن.
شهلا دانشفر- دبیر کمیته سازمانده حزب کمونیست کارگری-۸ مارس ۲۰۲۳، ۱۷ اسفند ۱۴۰۱
