۸ مارس؛ انقلاب زنانه وقدرت زیرورو کننده آن :یاشار سهندی
“انقلاب زنانه” صفتی است که منصور حکمت برای “انقلاب آتی ایران” برشمرد. صفت “زنانه” هر جا که بکار برده شده در اکثر مواقع جز برای تحقیر بکار نرفته است. اما حالا یک پدیده اجتماعی آن هم به اهمیت انقلاب از چنین صفتی برخوردار شده تا بر اهمیت و سهم بزرگ مبارزه زنان بر علیه رژیم اسلامی سرمایه تاکید شده باشد. نقشی که پیشتر هم زنان در مبارزات مهم تاریخی داشتهاند و جالب ترین و گویاترین نمونه آن که مصادف با ۸ مارس هم بوده به وقوع انقلاب فوریه و نهایتا انقلاب اکتبر در صد سال پیش منجر شد.
در سال ۱۹۱۱در کنگره زنان سوسیالیست پیشنهاد “روز زن” که از سوی کلارا زتکین ارائه شده بود تصویب شد اما روز خاصی را در نظر نداشتند تا سال ۱۹۱۷؛ “در این روز، زنان در سنت پترزبورگ برای «نان و صلح» در اعتصابات شرکت کردند و خواستار پایان دادن به جنگ جهانی اول، کمبود مواد غذایی روسیه و حکومت استبدادی مطلقه شدند. این روز تا سال ۱۹۱۷ و تا اعتصاب زنان روسیه در زمان جنگ برای “نان و صلح”، شکل رسمی به خود نگرفت. چهار روز پس از اعتصاب زنان، تزار ناچار به کناره گیری شد و دولت موقت حق رأی زنان را تضمین کرد. تاریخ شروع اعتصاب زنان درتقویم میلادی قدیم که آن زمان در روسیه رایج بود، یکشنبه ۲۳ فوریه بود. این روز در تقویم میلادی جدید برابر با ۸ مارس…” بود. به نوشته تروتسکی: “۲۳ فوریه (۸ مارس) روز بینالمللی زن بود و جلسات و اقدامات پیشبینی شده بود ولی ما تصور نمیکردیم که این روز زن، انقلاب به پا میکند. اقدامات انقلابی پیشبینی میشدند اما زمان آنها مشخص نبود. برخلاف دستورها، کارگران نساجی در چندین کارخانه کارشان را رها کرده و نمایندگانشان را برای حمایت از تظاهرات فرستادند… که منجر به اعتصاب تودهها شد… همه به خیابانها ریختند.” در یک قرن پیش اگر به طور تصادفی مبارزه زنان نقش مهمی در وقوع یکی از مهمترین انقلابات تاریخ بشری داشت اکنون اما آگاهانه در شکل گیری و وقوع انقلابی به همان اهمیت، شاید هم مهمتر مبارزه زنان این نقش را بازی میکند.
بورژوازی در جواب به مردمی که در کف خیابان در سال ۵۷ به دنبال حق خود بودند جنبش اسلامی را سر آن انقلاب آوار کرد و این جنبش اولین جایی که فکر میکرد مناسب برای حمله به جامعه است، زنان هستند. بعد هم با فرمان حجاب اسلامی به زنان یورش آوردند. ولی این یورش با مارش قدرتمند روز سال در سال ۵۷ پاسخ گرفت. تظاهرات باشکوه ۸ مارس۵۷ در واقع شیپور مبارزه علیه جنبش اسلامی توسط زنان بود و چهار دهه مبارزه سهمگین، تاریخ جنبش زنان را تشکیل میدهد که در مسیر خود و در پیوند با جنبش های اعتراضی قدرتمند در سطح جامعه میرود منجر به انقلابی زیرورو کننده شود.
چهار دهه مبارزه با حکومتی که اساسا زن را انسان محسوب نمیکند و هر گونه توهین و تحقیر در حق زن را به قانون سیاه خودش تبدیل کرده است. از جمله این حکومت سنگسار کردن را از مخوفترین بخشهای تاریخ بیرون کشید. تجاوز جنسی به زن را به یک دستاورد پلید خود تبدیل کرد و قتل زنان به جرم زن بودن مجاز برای “مردان با غیرت” خواند و در مقابل همه اینها جنبشی قدرتمند قد علم کرد.
در همین یکسال گذشته مثالهای بسیاری از مبارزات زنان در صف مقدم حمله به بنیان های ایدئولوژیک حکومت اسلامی را میتوان برشمرد. نمون های برجسته آن عبارتند از: اعتراض علیه حجاب و خرافه و مذهب و کنار گذاشتن حجابها، مقابله با توحش افسار گسیخته حکومت اسلامی توسط گشت ارشاد و آمران به معروف و ناهیان از منکر، حجاب برگیران دسته جمعی مقابل دانشگاه تهران و در شهرهای مختلف، زیر پا انداختن عمامه آخوند در قم، حضور و نقش برجسته زنان در اعتراضات شکوهمند معلمان، جلو آمدن مادران دادخواه با گفتمان رای ما سرنگونیست در صف مقدم جنبش دادخواهی، جنبش می تو در عتراض به تجاوز جنسی، اعتراض به کودک همسری، اعتراض به قتل های ناموسی، اعتراض به ممنوعیت ورود زنان به اماکن عمومی جامعه از جمله استادیوم، سازماندهی اعتراض در زندانها،
اینگونه است که زنان نشان داده اند که عزم خود را برای سرنگونی جمهوری اسلامی و به زیر کشیدن حاکمیت اسلام جزم کرده اند و هیچ نیرویی قادر به مقابله با به وقوع پیوستن انقلاب آتی ایران، که قطعا یک انقلاب زنانه است نیست.
بورژوازی خیلی منت سر زن بگذارد آنها را پشت سر مردان بزرگ قرار میدهد. “پشت هر مرد بزرگ یک زن بزرگ است!” این حاتم بخشیها ارزانی خودشان باد. روزی مانند ۸ مارس حکایت دیگری است؛ که در آن بزرگی زن به بزرگی مرد بستگی ندارد. بلکه تاکیدی است که جنبش زنان یک نیروی اجتماعی مهم است که میتواند تاریخ را به گونهای دیگر بنویسند. آنگونه که در سال ۱۹۱۷شاهدش بودیم و آن گونه که در آینده نزدیک در ایران شاهدش خواهیم بود. بی شک انقلاب زنانه پایانی خواهد بود بر کودک همسری، زن کشی، نابودی فرهنگ ناموس و ناموس پرستی، از بین رفتن بردگی جنسی و کالا انگاری زن و هر گونه تبعیض و نابرابری. زنده باد هشت مارس روز جهانی زن.
۱۶ اسفند ۱۴۰۰