Azer Macedi ile Söyleşi

-Siyasal Özgürlükler Bildirgesi’nin ilanı İKİP Siyasi Bürosu’nun İran’ın gelecekteki hükümetinin belirlenmesinde halkın katılımının önkoşullarını sağlama çabalarından biridir. Bugünkü durumda Bildirge’nin rolü nedir?

Azer Macedi: İran İslam Cumhuriyeti’nin çöküşü yaklaşmaktadır. İslam Cumhuriyeti’nin çöküşü farklı durumlarda gerçekleşebilir. İslam Cumhuriyeti’nin yığınsal bir devrimle devrilmesi olasılığı çok yüksektir. Halkın çıkarları açısından bu, İslam Cumhuriyeti’nin çöküşü için en iyi ve en istenilir biçimdir. İnsanlar ne kadar çok İslam Cumhuriyeti’nin devrilmesi için protestolara ve mücadelelere katılır ve kendi güçlerine dayanırlarsa, o ölçüde kendi çıkarlarına uygun bir sistemin kurulması olanaklı olur. İnsanların ilerici ve eşitlikçi istemlerini ve çıkarlarını temsil eden İran Komünist-İşçi Partisi’nin (İKİP) güçlü bir parti olarak varlığı bu ereğe ulaşmanın bir güvencesidir. Fakat, İslam Cumhuriyeti’nin tepeden oyunlarla ya da darbeyle devrilmesi de aynı derecede olasıdır. Bu durumlarda, halkın siyasal yaşama katılımını önlemek ve büyük ölçüde siyasal özgürlükleri kısıtlamak için halkın isteklerine karşıt bir hükümet kurma çabaları olacaktır. Bildirge bunu önlemekte çok önemli bir rol oynayacaktır.

Bizim görüşümüze göre, Siyasal Özgürlükler Bildirgesi, insanların toplumun siyasal yaşamınına katılmalarının ve müdahalede bulunmalarının koşulunu ve insanların özgürce seçmelerinin zorunlu önkoşulu olan özgür siyasal etkinliğin asgari koşullarını güvenceye almanın bir aracıdır. İslam Cumhuriyeti’nin çöküşünün yaklaştığı ve bunun toplum için acil bir hal aldığı durumda bu koşulları yaratmaya çalışmak zorunludur. Özellikle, daima açık diktatörlükler ve siyasal baskı altında yaşamış ve büyük bir devrimin acı ve kanlı bastırılmasını deneyimlemiş bir toplumda böyle koşulları sağlamak için mücadele etmek derin bir öneme sahiptir. İran halkı hiçbir zaman toplumun siyasal yaşamına katılma ve özgür ve güvenli bir ortamda hükümet sistemini seçme fırsatına sahip olmamıştır. Dolayısıyla, Bildirge’nin hükümlerinin en geniş ölçekte duyurulması ve Siyasal Özgürlükler Bildirgesi’nin toplumda vazgeçilemez ve net bir ölçüt olarak yerleşmesi zorunludur. Bu Bildirge’ye saygı siyasal partileri ve grupları değerlendirmede önemli bir faktör olmalıdır. Kanımca, siyasal partilerin insanların iradesine ve isteklerine ve özgürlüğe saygısının derecesi onların bu Bildirge’ye bağlı olmaya hazır olmalarıyla ve onu gerçekleştirme çabalarıyla yargılanmalıdır. Sonuç olarak, Siyasal Özgürlükler Bildirgesi İran’daki bugünkü ve gelecekteki siyasal karşılaşmalarda çok önemli bir rol oynayacaktır. Onun hükümlerinin uygulamaya sokulması sadece halkın özgürce gelecekteki hükümeti seçmesinin asgari ön koşullarını sağlamak için gerekli değildir. Aynı zamanda siyasal gruplar tarafında Siyasal Özgürlükler Bildirgesi’ni benimsenmesi ya da reddedilmesi insanların bilinçlenmesinin ve bilinçli karar vermelerinin aracı olacaktır.

-Bildirge’nin hükümleri İKİP Programı’nın geniş taleplerinin defalarca belirtilen bir parçasıdır. Bunu akılda tutarak, Siyasal Özgürlükler Bildirgesi’ne bu hükümlerin dahil edilmesini hangi faktörlerle açıklayabiliriz?

Azer Macedi: İran Komünist-İşçi Partisi tamanen özgür ve eşit bir toplum için mücadele etmektedir. Yalnızca yasal alanda değil sözcüğün gerçek anlamında ayrımcılığı ortadan kaldırmak istiyoruz. Dolayısıyla, eşitsizliklerin kökeni ile ilgileniyoruz. Ücretli emeği lağvetmek istiyoruz. İran Komünist-İşçi Partisi Programı Daha İyi Dünya, böyle ilişkilerin kurulmasını güvenceye almak istiyor. İnsanların daha da geniş kesimlerini bu programa çekmek ve böyle ilişkilerin kurulmasına yol açacak sistemi kurmak bizim sürekli çalışmamızdır. Sosyalist Cumhuriyet, İran Komünist-İşçi Partisi’nin yanıtıdır. Dolayısıyla, İran Komünist-İşçi Partsi iktidarı aldığında yalnızca Siyasal Özgürlükler Bildirgesi değil daha da ileri boyutlarda özgürlükler derhal toplumda kurulacaktır. İKİP’in Siyasal Özgürlükler Bildirgesi’ne bağlılığı belirttiğiniz gibi önceden beri bilinmektedir. Hükümleri, Parti Programı’nda kabul edilen istemlerin yalnızca küçük bir parçasıdır.

Son sorunuza yanıtımda belirttiğim gibi, Siyasal Özgürlükler Bildirgesi’nin önemi, özgür ve güvenli bir siyasal mücadelenin asgari önkoşullarını güvenceye almasındadır. Bu koşullar olmaksızın halkın siyasal yaşama açık ve özgür katılma olanağı elinden alınmış olacaktır ve bu durumda da özgür seçimden bahsetmek anlamsızdır. Bu anlamda, bu Bildirge toplumda özgür siyasal mücadele için esas kuralları oluşturacaktır. Siyasal partilere ve gruplara Bildirge’nin hükümerine bağlı kalarak halkın iradesine ve seçimine saygı göstermeleri için sorumluluk yüklemekte ve basınç uygulamaktadır.

-Pratik olarak konuşursak, bugünden Bildirge konusunda ne yapılabilir ve hangi özgül adımlar atılabilir?

Azer Macedi: İran Komünist-İşçi Partisi Bildirge’yi en geniş ölçekte duyuracaktır. Siyasal partileri ve grupları yargılamada bu Bildirge’ye bağlılığı bir araç ve ölçüte dönüştürmek için elinden gelen çabayı gösterecektir. Bu, Siyasal Özgürlükler Bildirgesi’nin toplumun yerleşik ve vazgeçilemez gerçeği olacağı noktaya kadar devam etmelidir.

Buna ek olarak, bu Bildirge’yi bütün opozisyon partilerine ve gruplarına göndereceğiz ve onları diyalogta etkin olarak yer almaya ve bu Bildirge’ye ve onun hükümlerine bağlılıklarını ilan etmeye çağıracağız. İnsanların iradesine ve seçimine saygısı olduğunu iddia eden herhangi bir siyasal parti ya da grubun bu Bildirge’yi benimseyeceğine inanıyorum. Ayrıca, opozisyonun böyle bir Bidirge’ye bağlılığını ilan etmesi toplumdaki siyasal beklentileri yükseltecektir ve sırf bu bile büyük öneme sahiptir. Siyasal Özgürlükler Bildirgesi konusunda Opozisyon ile açık diyalog ve ilişki ve onların topluma Bildirge’yi benimseyip benimsemediklerini duyurmaları toplumdaki siyasal mücadelenin gelişimi ve yönü ve siyasal bilinçlenmede temel bir rol oynayacaktır. Sonuç olarak, Bildirge’nin rolü ve önemi konusunda onu benimseme ve onun gerçekleşmesi için mücadelenin en olumlu sonucu olacağını söyleyebiliriz. Durum bu yönde gelişmese bile, Bildirge üzerinden diyalog, toplumda duyurulması ve onun üzerinden siyasal karşılaşma İran’daki siyasal gelişmelerde ve İran İslam Cumhuriyeti’nin çöküşünde önemli bir rol oynayacaktır. Durum tehlikelidir. Eyleme geçmeli ve halkın gelecekteki hükümeti özgür ve güvenli ortamda seçmesinin koşullarını sağlamaya çalışmalıyız. İnsanlara bir kez daha başka bir sistemin dayatılmasına, insanların yaşamlarının tehlikeye sokulmasına ve toplumun dağılmaya itilmesine izin vermemeliyiz. Diğer opozisyon gruplarının bizim kadar ilgili olacaklarını umuyoruz.

Enternasyonel Haftegi’nin 27Aralık 2002 tarihli 139. sayısında Farsça yayınlanmıştır. WPI Briefing’in 6 Ocak 2003 tarihli sayısında İngilizce olarak yayınlanmıştır.

Azer Macedi, İran Komünist-İşçi Partisi Siyasi Bürosu üyesidir.